Blauwalg in de Ardennen
Tijdens een hele warme zomer kan Blauwalg in de Ardennen ontstaan. Dit probleem kennen we natuurlijk ook in Nederland. Deze cyanobacteriën, ook wel bekend als blauwwieren, kunnen het plezier in het water flink bederven. Gelukkig zijn er ook in de Ardennen goede instanties actief die de kwaliteit van het water controleren. Met onze tips kan jij genieten van een onbezorgde vakantie!
Wat zijn blauwalgen?
Blauwalgen zijn geen echte algen, maar bacteriën die fotosynthese uitvoeren, vergelijkbaar met planten. Ze gedijen in stilstaand of traag stromend water bij hoge temperaturen, vaak boven de 20°C, en in nutriënt rijke omgevingen. In de Ardennen, met zijn vele vijvers, meren en rivieren zoals de Ourthe, Lesse en Semois, creëren warme zomers en eutrofie (overmatige voedingsstoffen door landbouw of afval) ideale omstandigheden voor bloei. Bij voldoende regenval is er genoeg doorstroming. Maar bij weinig regen, kan de blauwalg dus heel snel groeien en de waterkwaliteit aantasten.
Drijvende algen
In de kleinere plassen meren kan in de zomermaanden deze groei van de blauwalgen leiden tot drijflagen op het wateroppervlak, die groenblauw of roodbruin kleuren en een vieze geur afgeven. Niet alle blauwalgen zijn giftig, maar veel produceren gifstoffen die schadelijk zijn voor mens en dier. Vooral honden springen graag in het water en drinken het ook op. Dat moet je dus zien te voorkomen. In 2024 was er een recordaantal zwemverboden door blauwalgen in België door de warme zomer. De klimaatverandering speelt hierin een rol: langere hittegolven en drogere periodes verhogen de kans op bloei. Lokale autoriteiten monitoren de wateren intensief, maar als bezoeker is het cruciaal om zelf alert te blijven.
Gezondheidsrisico's van blauwalgen
Contact met blauwalgen kan leiden tot huidirritaties, misselijkheid, braken, diarree en in ernstige gevallen lever- of zenuwschade. Kinderen, huisdieren en mensen met een zwak immuunsysteem zijn extra kwetsbaar. Zelfs inademen van aerosolen of inslikken van water tijdens zwemmen kan klachten veroorzaken binnen een dag. In de Ardennen, waar veel mensen zwemmen in open water, is dit een reëel risico. Huisdieren zoals honden kunnen eraan overlijden als ze besmet water drinken. Blauwalgen bloeien vaak in juli en augustus, maar kunnen tot in de herfst aanhouden als het warm blijft. De belangrijkste regel is dan ook om meren en poeltjes met zichtbare drijflagen te vermijden en houd kinderen en dieren weg.
Hoe check je de kwaliteit van zwemwater in de Ardennen?
Gelukkig zijn er betrouwbare bronnen om de waterkwaliteit te controleren voordat je het water ingaat. In België worden zwemlocaties regelmatig getest op bacteriën, inclusief blauwalgen. Hier zijn enkele handige links:
- Voor Wallonië (het grootste deel van de Ardennen): Check environnement.wallonie.be voor officiële zwemzones. Hier vind je kaarten, kwaliteitsrapporten en info over badplaatsen zoals het meer van Conchibois of de Semois bij Bouillon.
- Voor Vlaanderen (inclusief Vlaamse Ardennen): Check kwaliteitzwemwater.be. Deze site geeft een overzicht van alle zwemlocaties, met real-time updates over kwaliteit, waarschuwingen en verboden.
- Algemene toeristische info: Op visitwallonia.be krijg je een lijst van 25 zwemzones met kwaliteitsaanduidingen, zoals uitstekend of voldoende.
Is kanovaren toegestaan bij blauwalgen?
Een veel gestelde vraag: mag je nog kanovaren of kajakken als blauwalgen zijn geconstateerd? Het antwoord is meestal nee. Bij detectie van blauwalgen stellen autoriteiten vaak een recreatieverbod in om direct contact met het water te vermijden. Dit geldt voor zwemmen, maar ook voor watersporten zoals kanovaren, kajakken, SUP en vissen. In de Ardennen, waar kanovaren op rivieren als de Lesse en Ourthe populair is, kan een bloei leiden tot tijdelijke sluitingen. Zelfs als zwemmen verboden is, mag kanovaren soms doorgaan met voorzorgsmaatregelen, maar dit varieert per locatie en ernst. Check altijd de lokale regels via de bovengenoemde sites of contacteer verhuurbedrijven.
Conclusie: Veilig genieten van de Ardennen
Blauwalg in de Ardennen is een natuurlijk fenomeen, maar met de juiste voorbereiding hoef je je vakantie niet te laten verpesten. Door regelmatig de waterkwaliteit te checken via betrouwbare sites en alternatieve activiteiten te overwegen, blijf je veilig. De Ardennen bieden zoveel meer dan waterpret: bossen, kastelen en culinaire hoogstandjes wachten op je. Blijf alert, respecteer waarschuwingen en geniet verantwoordelijk.
